Thẩm Mỹ-Trị Liệu với BOTOX

Trong y khoa học, sự tình cờ đã đưa đến nhiều phương tiện trị bệnh, phòng bệnh rất công hiệu cũng như  những phát minh làm thay đổi cuộc sống con người.

Thuốc kháng sinh Penicillin được tìm ra khi nhà vi trùng học người Anh, Alexander Flemming, nhíu mày đăm chiêu suy nghĩ : “Tại sao mấy vi sinh vật mình nuôi trong ống nghiệm mới hôm qua còn khỏe mạnh,  mà hôm nay lại bị đám mốc meo ăn hết!?”.

Viagra, viên thuốc “ông uống bà khen” ra đời nhờ một số bệnh nhân  hớn hở thổ lộ không còn tình trạng rầu rầu  “trên bảo, dưới không nghe” trong khi uống một dược phẩm trị bệnh cao huyết áp.

Viên kỹ sư  Percy Spender bên Mỹ đang cắm cúi làm việc với một ống điện năng. Hơi nóng tỏa ra từ ống đã làm thỏi xúc cù là trong túi áo mềm nhũn, khiến ông bực mình cau có vì mất món đét se của bữa ăn trưa. Nhưng nhờ đó ông ta đã sáng chế ra lò nấu vi ba, một dụng cụ bếp núc cần thiết, tiện lợi mà hiện nay không gia đình nào là không có.

Và cách đây dăm năm, trong khi dùng độc tố của một loại vi khuẩn để chữa chứng co kéo bắp thịt không chủ ý của bệnh Tic thì vợ chồng bác sĩ  Jean và Alastair Carruthers bên Gia Nã Đại đã hân hoan khám phá ra khả năng xóa bỏ vết nhăn trên mặt của bệnh nhân. Thế là Botox ra đời để làm đẹp con người.

Botox đã và đang là câu chuyện đầu môi chót lưỡi của công chúng khắp nơi, nhất là những người lưu tâm tới sắc đẹp. Botox cũng là đề tài được nhắc nhở trên truyền thanh, truyền hình báo chí, trong sinh hoạt chính trị Mỹ quốc. Chẳng là cách đây dăm tháng, vài bác sĩ thẩm mỹ, vài ký giả truyền thông nơi đây đã ngồi lê đôi mách  coi xem ứng cử viên Tổng Thống John Kerry có sửa sang sắc đẹp với hóa chất này hay không. Ngoài ra còn có những “Botox Party” để chào mời mọi người tới làm quen với Botox đồng thời làm dáng cho sắc đẹp của mình. Riêng ở bên quê nhà thì Botox đang rất phổ thông và thiên hạ đổ xô đi chích để đẹp hơn.

Lang tôi xin cùng quý thân hữu tìm hiểu đôi chút về hóa chất này.

Trước hết, xin nói về vết nhăn trên mặt.

Tại sao ta lại có những vết nhăn, mà nhiều người cho là “ không đẹp” lắm, nhất là khi chúng xuất hiện trên khuôn mặt vốn dĩ rất là khả ái của mình nhỉ?

Nếp nhăn là những vết gấp của da và có khắp nơi trên cơ thể. Nhăn có thể đến tự nhiên hoặc gây ra do những hoàn cảnh không bình thường.

Một thiếu nữ  vui mừng sau khi sanh đứa con đầu lòng yêu quý thì cũng vội vàng hỏi mẹ làm sao cho hết những nếp xếp nơi da bụng căng mịn của cô trước khi lấy chồng, có thai.

Người liên tục phơi mình ngoài nắng, tia tử ngoại dọi xuống, hủy hoại tế bào, thu hút hơi ẩm cơ thể làm da nhăn khô.

Nhăn do ảnh hưởng của hóa chất, khói thuốc lá, kém dinh dưỡng hoặc các bệnh ngoài da cũng là chuyện thuờng xẩy ra.

Rồi tới những người  cao tuổi, được mệnh danh là nhóm “ trẻ em tăng vọt” baby boomers, thì sự  hóa già làm tế bào bắp thịt teo, kích thích tố  giảm, máu huyết lưu thông khó khăn, da khô ...để lại những vết nhăn, vết đồi mồi trên mu bàn tay, trên mặt.

Có nghiên cứu cũng nói là vết nhăn thẳng giữa hai chân mày là dấu hiệu sự tích tụ chất béo trong gan, yếu gan..

Đặc biệt là sự liên tục sử dụng những bắp thịt  diễn tả cảm xúc nỗi lòng qua gương mặt. Nhăn nhó như khỉ ăn mắm tôm hoặc chuột chù mút giấm, không hợp khẩu vị; nhăn như  mặt hổ phù khi tức  giận;  mặt nhăn như chuột kẹp trong hoàn cảnh đau khổ, khó khăn; hoặc xúc động trước hoàn cảnh nàng Kiều mà “ Lọt tai Hồ cũng chau mày rơi châu”. Và khi đó nếu nhìn vào gương, ta sẽ thấy khuôn mặt ta chẳng giống ai. Các bắp thịt trên mặt co kéo, hai lông mày xích lại gần nhau khiến da xếp nếp. Tiếp tục chau mày, nhăn mặt suốt năm tháng sẽ để lại những vết nhăn trên trán, giữa hai lông mày, đuôi cặp mắt, trên sống mũi. Ở tuổi trẻ vết nhăn cau có, suy tư  nó mất đi, nhưng khi về già, bắp thịt yếu vết nhăn tồn tại, nom  dường như mất duyên dáng mà còn kém thanh xuân, son trẻ.

Và ta phải tìm cách xóa nó đi.

Bằng cách xin mời quý thân hữu tới thăm lang y chuyên khoa Thẩm Mỹ. Với bàn tay khéo léo, các vị đó sẽ tẩy xóa những dấu vết  không đẹp trên da bằng thủ thuật giải phẫu, tia laser, bơm chất collagen, ghép tế bào mỡ, châm cứu hoặc chích độc tố botulinum.

Botulinum là một chất đạm do vi khuẩn Clostridium botulinum tiết ra.

Clostridium với nhiều loại khác nhau là những vi khuẩn yếm khí, hình que thường thấy trong đất, trong ruột của người và động vật. Riêng loại Clostrium botulinum sống trong thức ăn đóng hộp không cẩn thận sẽ tạo ra một hóa chất gây trúng độc thực phẩm rất nặng cho người tiêu thụ và có thể đưa tới tử vong.  Đây là một trong những chất độc nguy hiểm nhất trên thế giới, nhưng khi được tinh chế dùng trong y khoa thì độc tính của nó giảm đi rất nhiều. Botulinum có các loại khác nhau như A, B, C1, D, E, F và G.

Botulinum toxin loại A (BOTOX) và loại B (MYOBLOCK) là dung dịch tinh khiết độc chất từ vi khuẩn có khả năng ngăn chặn tín hiệu thần kinh từ não xuống bắp thịt. Hóa chất chặn không cho tế bào thần kinh tiết ra chất co kéo bắp thịt acetyl choline, thế là thớ thịt bị tê liệt, không nhúc nhích  được. Da chỗ đó sẽ thư giãn không nhăn nhúm. Tác dụng này giống như  khi giải phẫu cắt giây thần kinh, nhưng sự tê liệt do dộc tố  chỉ tạm thời chừng mấy tháng.

Từ thập niên 1980, Botulinum A đã được  thử dùng để trị một vài bệnh co bất thường của bắp thịt như lé mắt, chứng chớp mắt liên tục, một số rối loạn tư thế ngoẹo đầu ngoẹo cổ do co kéo cơ vai...

Trong khi điều trị các chứng này thì bác sĩ thấy các vết dạn chân chim ở đuôi con mắt, vết nhăn trên trán biến mất. Thế là manh nha một công dụng mới của Botulinum cho khoa làm đẹp, làm trẻ con người.

Rồi phải đợi tới ngày 15 tháng 4 năm 2002 Cơ quan Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ mới chấp thuận botulinum A toxin (BOTOX Cosmetic) trong thẩm mỹ để tạm thời làm mất vết nhăn nằm dọc giữa hai lông mày. Và cũng từ đó, Botox trở thành một đề tài cho bàn tán, gossip:

-Mày ơi, chiều nay tao đi chích Botox đây.

-Này bà ạ, con mẹ Hoa  dạo này nom trẻ hẳn ra. Mới đi chích Botox về đấy.

-Ông ấy mới có đào nhí nên phải làm dáng, mài da xóa nhăn trên mặt..

Vâng thì đã có sao đâu mà phải bàn ra tán vào nhỉ!?

Điều cần bàn là coi phương pháp làm đẹp này thực hiện ra sao, rủi ro nhiều ít. Và nhất là có hao tài tốn của lắm không.

            Theo nhiều nghiên cứu thì phương pháp rất giản dị nhưng phải được những bàn tay kinh nghiệm chuyên môn thực hiện.

Với một lượng rất ít, độc tố botulinum tinh khiết  được chích vào bắp thịt để gây liệt. Công việc chỉ mất dăm phút, và quý vị ra về tràn trề hy vọng. Ba ngày sau soi gương thấy vui như tết vì mình sao mà trẻ đẹp hẳn ra.

Tác dụng hóa chất  kéo dài ba bốn tháng rồi giảm dần: bắp thịt phục hồi lần lần chức năng co kéo, da nhăn trở lại. Khi đó nếu vẫn muốn được người tình thấy là còn trẻ trung, duyên dáng thì ta lại chích nữa. Phí tổn đâu có bao nhiêu. Tùy theo vết nhăn, mỗi lần chích khoảng trên dưới năm trăm đô la. Mà nếu ta về Việt Nam chích thì chắc rẻ hơn nhiều. Theo nhiều  bác sĩ thẩm mỹ, những lần chích kế tiếp thì công hiệu có thể lâu hơn vì bắp thịt teo và bớt co kéo, da sẽ bớt nhăn.

Cơ quan Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ chấp thuận Botox được dùng trong các trường hợp nhăn da như sau:

-vết nhăn dọc nằm giữa hai lông mày và phía trên sống mũi

-vết dạn chân chim ở đuôi con mắt;

-vết nhăn chạy ngang vừng trán;

-thớ thịt nổi trên cổ,  giống  như cổ  con gà tây.

Còn các vết nhăn quanh khóe miệng cần được xóa bằng phương pháp khác, vì nếu Botox làm tê liệt bắp thịt để nhai, để cười là ta chỉ có nhăn răng vô duyên và bụng sẽ đói meo.

Theo bác sĩ chuyên khoa thẩm mỹ Frederic S. Brandt Đại học Y khoa Miami, thì botulinum áp dụng tốt nhất cho da nam nữ từ trẻ tới trung niên chưa bị ảnh hưởng xấu của nắng mặt trời mà không muốn chịu dựng đau đớn của giải phẫu xóa bỏ vết nhăn. Nhưng tuổi cao hơn thì vẫn công hiệu.

Mới cách nay vài tuần lễ, Cơ Quan Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ đã chính thức cho phép dùng Botox để chữa chứng Đổ Mồ Hôi Nách Trầm Trọng. Bên Gia Nã Đại, phương pháp này đã được dùng từ nhiều năm. Vậy lang tôi xin nói rõ thêm về bệnh này vì đây cũng là thắc mắc y học mà nhiều độc giả, thính giả xa gần nêu lên.

Mồ hôi là nước bài tiết qua da có nhiều khoáng chất như muối sodium.

Đổ mồ hôi là một cơ chế quan trọng để hạ nhiệt trong cơ thể. Khi trái gió trở trời cảm sốt, ta đổ mồ hôi là nhẹ nhõm, hạ hỏa.  Vì thế mới có cạo gió, chùm mền xông hơi. Khi đi dưới nắng gắt, nhiệt trong cơ thể lên cao, ta toát mồ hôi để bớt nóng. Khi vận động nóng người, mồ hôi cũng toát ra.

Mồ hôi do các tuyến mồ hôi dưới da tiết ra và được hệ thần kinh thực vật điều khiển. Mồ hôi ra bình thường, vừa phải thì cũng tốt thôi. Nhưng hàn huyên tay bắt mặt mừng mà những ngón ngà  đẫm những giọt nước nhơm nhớp thì cũng kỳ kỳ, ngượng ngượng. Mặc tấm áo lụa Hà Đông mầu ngà mịn mát mà nách sũng mồ -hôi- mầu hoen ố vải thì cũng mất vui. Hoặc mồ- hôi- khan khối lượng bình thường nhưng mùi khăm khẳm tránh sao khó chịu  cho cả mình lẫn người yêu kề bên.

Cho tới nay, thuốc bôi tại chỗ được dùng để trị sự quá hoạt động từng vùng của tuyến mồ hôi. Hoặc giải phẫu cắt giây thần kinh thực vật. Bây giờ Botox được công nhận trong trị liệu thì “ Mồ hôi ơi, chào mi giã biệt nhé !”

Với Botox, bệnh không dứt được mà công hiệu chỉ kéo dài khoảng 200 ngày. Sau đó ta lại chích nữa thì cũng tiện thôi. Với điều kiện thuốc còn công hiệu với mình.

Ngoài ra Botox cũng đang được thử nghiệm để trị nhức đầu migraine, giảm đau trong giải phẫu tạo hình  nhũ hoa sau khi cắt bỏ vì ung thư.

Còn vấn đề an toàn của Botox thì sao?

Công ty sản xuất Botox cho hay hóa chất này an toàn toàn và hiện nay đã có nhiều triệu người trên khắp thế giới sử dụng. Theo công ty thì ai cũng có thể hưởng phúc lợi của Botox ngoại trừ phụ nữ mang thai, người có bệnh về thần kinh, bệnh loãng máu.  Khi chích Botox thì không nên uống aspirin hoặc thuốc chống viêm đau, thuốc làm máu loãng.

Để cho chắc ăn, ta  cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đi làm đẹp bằng Botox. Không phải vì thấy bạn ta làm mà mình cũng làm vì cơ thể mỗi người mỗi khác. Hỏi xong, về nhà suy nghĩ cân nhắc, lấy thêm ý kiến ý trung nhân, vì mình làm đẹp là vì đương sự chứ đâu có phải vì hàng xóm. Và phải lựa bác sĩ có tay nghề tinh xảo. Vì như thầy thuốc Brandt cảnh giác là không nên giao thân hình mình cho bàn tay không chuyên môn để chích thuốc.

Đề cập tới Botox Parties, ông thầy thuốc  này cũng mao tôn cương: “Chích botulinum ở những buổi tiếp tân thay vì tại cơ sở y tế  là đã  phủ nhận tính cách đứng đắn của phương tiện y học này. Thực là hài hước khi không có ai nghĩ đến việc đi dự tiệc trà để được nhuộm tóc chứ không nói chi đến việc được chích thuốc, làm đẹp”.

Chích Botox cũng  có thể gây ra dị ứng hoặc  thông thường nhất là một chút đỏ, sưng và hơi đau, vết bầm trên da hoặc hơi nhiễm trùng, chẩy máu  nơi chích thuốc .

Biến chứng nhẹ khác là mí mắt hơi sụp xuống một chút nhưng chỉ tạm thời mà thôi. Rủi ro tổng quát rất hiếm vì lượng Botox dùng rất ít, không lan ra cơ thể nên ta có thể sinh hoạt bình thường ngay sau khi chích. Có  vài trường hợp như bị cảm cúm nhẹ cũng được nêu ra.

Tuy nhiên, theo Bác sĩ David Becker, Giáo sư Bệnh Ngoài Da tại Đại Học Y khoa Cornell ở Nữu Ước, chích Botox có thể gây ra những vết nhăn mới trên sống mũi, giữa hai chân mày và mi mắt, vì bắp thịt teo co, làm da nhăn!

Ôi! thực là phúc đấy họa đấy vậy!

Thà cứ như các bà mẹ Việt Nam ta khi xưa, chẳng phấn son trang điểm, chẳng thẩm mỹ giải phẫu mà cụ nào cụ nấy nom sao mà đẹp lão, phúc hậu.

Còn vết nhăn trên vầng trán lão ông là dấu vết  của những từng trải kinh nghiệm trường đời, của quần quật làm việc ngày đêm để gây dựng cho con cháu dòng họ, phục vụ đất nước quê hương.

Thì hà cớ gì mà phải đi xóa đi tẩy nhỉ!

“ Ông xưa rồi ông ơi!”, tiếng nói của người bạn đường từ trong bếp vọng ra.

À ra thế. Cũng mấp mé cổ lai hi rồi còn gì.

Bác sĩ Nguyễn Ý -ĐỨC

Texas tháng 11-2004